Czy korektor powinien sprawdzić tekst umieszczony na okładce książki oraz w stopce redakcyjnej?

Tekst na okładkę książki

Materiał na okładkę książki (mam na myśli przede wszystkim okładkę lub oklejkę tylną) z reguły opracowuje się po zakończeniu prac nad korpusem tekstu, a więc częścią zasadniczą. W przypadku publikacji naukowych na tylnej okładce / oklejce najczęściej umieszcza się fragment lub fragmenty i dane autora recenzji naukowej (stopień / tytuł naukowy, imię i nazwisko, miejsce pracy recenzenta) oraz biogram autora książki. Niekiedy twórcy decydują się na publikację fragmentu pochodzącego z samego utworu. Redaktor / korektor powinien sprawdzić cały tekst, łącznie z ww. informacjami.

 

Fragment recenzji naukowej na okładce książki

Problem wykorzystania treści recenzji naukowej rozwinęłam w innym wpisie (klik). W tym miejscu jedynie wspomnę, że redaktor / korektor książki może podjąć decyzję o nieuwzględnieniu fragmentów recenzji naukowej, jeżeli zawiera ona rażące błędy językowe, których nie może poprawić. Redakcja językowa recenzji naukowych korygowanych utworów jest problematyczna, ponieważ prawo do ingerencji korektora w tekst jest ograniczone. Nie może on dowolnie modyfikować treści recenzji naukowej. Ma prawo ewentualnie dokonać pewnych kosmetycznych zmian językowych. O ile wartość merytoryczna recenzji naukowych jest z reguły zadowalająca, o tyle pod kątem językowym wymagają zmian. Jeżeli korektor zaleca dużo modyfikacji w treści recenzji naukowej, najprawdopodobniej autor / wydawca będą musieli uzyskać aprobatę recenzenta przed opublikowaniem poprawionych przez korektora fragmentów recenzji na tzw. plecach książki.

Błędy pojawiają się również w odniesieniu do poprawności zapisu stopnia i/lub tytułu naukowego autora recenzji, imienia, nazwiska czy sposobu zapisania samego cytatu stanowiącego fragment recenzji naukowej – np. bardzo często autorzy zapisują tekst w cudzysłowie i dodatkowo oznaczają go kursywą (zdublowanie wyróżnień jest w tym wypadku błędem).

 

Biogram autora na okładce książki

W biogramie autor książki często wskazuje miejsca, w których pracował, zrealizowane projekty naukowe, wyszczególnia też tytuły swoich dotychczasowych i kluczowych publikacji. W tej części pojawia się więc wiele nazw własnych, a to rodzi ryzyko wprowadzenia licznych błędów. Do tych, z którymi spotykam się najczęściej, zaliczyć można: literówki w nazwach instytucji, nieuprawnione skracanie nazwy organizacji (instytucji), wadliwe cytowanie utworów autorstwa własnego (np. podanie samych tytułów artykułów naukowych bez wskazania miejsca publikacji – dla czytelnika taka informacja jest bezwartościowa, ponieważ nie wie, gdzie ma szukać danego artykułu).

 

Błędny tytuł książki na grzbiecie okładki

Mam tutaj na myśli literówki w tytule czy nieprawidłowy rozmiar czcionki. Niestety, praca składacza też wymaga nadzoru korektora (tzw. rewizja wydawnicza w pliku po składzie jest etapem obowiązkowym, którego nie należy pomijać – jeżeli korektor nie sprawdzi poprawności zrealizowania czynności tzw. wyrobienia korekty, może się okazać, że cały nakład (z powodu niepoprawionych błędów) trzeba będzie wycofać z dystrybucji lub dodać do książki erratę.

 

Tekst w stopce redakcyjnej

Informacje w stopce redakcyjnej, tj. na przykład stopień / tytuł naukowy recenzenta, dane osób, które wykonały fotografie do książki, imię i nazwisko składacza, nazwa wydawnictwa, miejsce wydruku publikacji, uzupełnia się najczęściej pod koniec procesu wydawniczego, przed skierowaniem plików produkcyjnych do druku.

Przykładowe błędy w stopce redakcyjnej:

  • Niepoprawne wskazanie stopnia / tytułu naukowego (w tym awanse grzecznościowe czy niewłaściwe tytułowanie osób, które nie legitymują się tytułem profesora zwyczajnego).
  • Niekonsekwentna interpunkcja (w zakresie dwukropków, przecinków, kropek).
  • Brak spacji lub wielokrotne spacje.
  • Błędy w zapisie miejscowości (np. Mnichowice k/Wrocławia zamiast Mnichowice k. Wrocławia).

 

Co z tego wynika?

Każdy autor książki powinien zadbać o tzw. korektę po składzie, która pozwoli na sprawdzenie wyrobienia korekty przez skład oraz tekstu, który został dopisany przez osoby zaangażowane w prace wydawnicze przed oddaniem tekstu do składu.

Korekta tekstu po opracowaniu graficznym i składzie

Proces wydawniczy składa się z kilku etapów. Opracowanie graficzne książki to jedna z końcowych faz prac wydawniczych. Poprzedzają ją m.in. korekta merytoryczna, językowa, stylistyczna i inne. Nad tekstem w ramach procesu wydawniczego pracuje co najmniej kilka osób (np. redaktor, korektor, składacz, grafik, recenzent i inni). W tym kontekście szczególnego znaczenia nabiera tzw. korekta po składzie i opracowaniu graficznym – mająca charakter ponownego pełnego czytania lub rewizji wydawniczej. Zdarza się, że grafik, przygotowujący oprawę graficzną książki i jednocześnie dokonujący składu publikacji, na etapie realizowanych przez siebie prac popełnia błędy. Mogą one mieć m.in. następującą postać:

  1. Śródtytuł w spisie treści zapisano małą literą, podczas gdy w tekście głównym zastosowano wielką literę.
  2. Grafik/składacz niewłaściwie wyodrębnił punktory (sytuacja ta może dotyczyć: poszczególnych akapitów, wstawienia np. punktorów w formie kropek zamiast cyfr arabskich).
  3. Grafik wadliwie przerysował element graficzny z pliku korekty (przejawia się to np. w: literówkach, zmniejszeniu pola tekstowego w schemacie blokowym, co skutkuje „ukryciem” części tekstu, braku rozróżnienia wyglądu tabel i elementów graficznych – tożsamy układ dla ujęcia tabelarycznego i graficznego).
  4. Grafik/składacz zmienił kolor czcionki tytułu i źródła pod elementem graficznym (np. element graficzny przygotowano przy wykorzystaniu koloru zielonego i podpisy pod elementem graficznym – w formie tytułu i źródła – również zapisano czcionką w kolorze zielonym).
  5. Żywa pagina zawiera informacje niezgodne z tytułem i zawartością książki.
  6. Grafik/składacz przełamał wiersz w niewłaściwym miejscu.
  7. Grafik/składacz na etapie prowadzonych prac wprowadził podwójne spacje lub usunął spację np. przed półpauzą.

Rewizja wydawnicza (w formie pełnego czytania lub przynajmniej przeglądu) pozwala na zidentyfikowanie między innymi ww. błędów pracy grafika i/lub składacza.

Korekta po składzie

Główna korekta tekstu musi mieć miejsc przed składem. Skład publikacji to ostateczne jej formatowanie, nadanie tekstowi właściwego wyglądu w akapitach. Jego istota sprowadza się do połączenia tekstu z elementami graficznymi oraz właściwego sformatowania i ułożenia tekstu w kolumnach. Skład wykonuje się w odpowiednich programach komputerowych. W przypadku tekstów prostych można go wykonać w edytorze typu Microsoft Word, choć wymaga to bardzo dobrej znajomości funkcji programu. Nierzadko już po składzie okazuje się, że tekst zawiera liczne błędy, których poprawa wiąże się ze zmianą wyglądu tekstu w akapitach, a więc rozkładu treści. Jeżeli pierwszą korektę wykonano niewłaściwie, trzeba zlecić kolejną korektę i wykonać ponowny skład publikacji. W przypadku drobnych błędów, które nie wpływają na rozkład tekstu w akapitach, korektę po składzie wykonuje się najczęściej w pliku PDF przy wykorzystaniu opcji skomentuj.

error: Content is protected !!